Mường Chà thay đổi tư duy sản xuất cho người dân qua các mô hình khuyến nông

Điển hình như mô hình trồng chuối tây tại xã Sa Lông cho 17 hộ nông dân được triển khai năm 2013. Tận dụng những diện tích làm nương kém hiệu quả, hay khe đồi hoặc trồng quanh diện tích nương. Chuối tây có đặc tính trồng được trên những diện tích khô hạn, đất có độ dốc; chăm sóc đơn giản, không đòi hỏi nhiều tới quy trình kỹ thuật.

Sau một năm trồng, chuối cho thu hoạch, với giá bán trên thị trường hiện nay là 7.000 - 10.000 đồng/kg quả xanh. Thấy hiệu quả kinh tế từ mô hình thí điểm, gia đình ông Giàng A Phúc đã tận dụng diện tích đất nương mua 1.000 cây chuối tây giống để trồng. Vụ đầu ông thu trên 10 triệu đồng.

Ông Phúc cho rằng trồng chuối không tốn công chăm sóc mà hiệu quả kinh tế lại gấp đôi trồng lúa; bên cạnh đó, trồng chuối chỉ đầu tư giống một lần, mà được thu hoạch nhiều năm.

Mô hình trồng táo mèo xen canh tại bản Huổi Lèng, xã Huổi Lèng được triển khai đầu năm 2014 cho 23 hộ dân với diện tích 1ha. Qua mô hình trồng táo mèo xen canh đã mở hướng cho nông dân cách trồng đa dạng nhiều loại cây trên cùng diện tích, dần xóa bỏ độc canh cây lúa.

Xã Huổi Lèng với phần lớn diện tích được người dân nuôi thả cánh kiến, nhưng trong những năm gần đây giá cánh kiến xuống thấp, nên nhiều diện tích nuôi thả cánh kiến đã bị nông dân phá bỏ. Táo mèo là một loài cây trồng phù hợp với địa hình núi cao, nhiệt độ thấp; lại có tác dụng phòng hộ, chống xói mòn, phủ xanh đất trồng đồi trọc. Tuy nhiên, sau 4 - 5 năm táo mèo mới cho thu hoạch. Bởi vậy, tận dụng khi cây táo mèo chưa khép tán người dân có thể trồng xen lạc, đậu tương, lúa để tăng thu nhập.

Thấy được tính ưu việt của mô hình, gia đình các ông: Sần Dân Chủ, Sần Seo Sính, Thàng Seo Hồ... đã đầu tư trên 4ha để trồng xen canh táo mèo. Do mô hình trồng táo mèo xen canh đã được áp dụng thành công tại xã Tỏa Tình (huyện Tuần Giáo), nhiều hộ nông dân nơi đây đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm từ mô hình táo mèo xen canh cà phê; táo mèo xen canh cỏ ghile; táo mèo xen canh đậu tương.... nên có thể coi đó là cơ sở, cũng là điều kiện để nông dân Huổi Lèng học hỏi kinh nghiệm mở hướng mới trong sản xuất nông nghiệp.

Một trong những mô hình khuyến nông mang lại hiệu quả nữa là mô hình trồng lúa lai chất lượng cao được triển khai tại 4 xã: Sa Lông, Hừa Ngài, Pa Ham và Nậm Nèn với diện tích 10ha cho 77 hộ tham gia; với các giống lúa: nghi hương 2308, bắc thơm số 7, hương thơm số 1.

Với ý nghĩa của mô hình là hướng nông dân sản xuất đa dạng nhiều giống lúa chất lượng cao; có chất lượng gạo và năng suất vượt trội so với giống địa phương (bao thai, IR64) để người dân không chỉ phục vụ đời sống mà còn là hàng hóa trao đổi, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Mô hình được triển khai đầu năm 2014, với năng suất vụ đầu tiên đạt 55 - 57 tạ/ha; từ thành công của mô hình, đến nay những giống lúa này được bà con trồng đại trà.

Ngoài ra, huyện còn triển khai mô hình trồng xen canh cây mắc ca; mô hình trồng xen canh cây cà phê tại xã Ma Thì Hồ với diện tích 4ha; chăm sóc cây đào chín sớm năm thứ 3 tại xã Huổi Lèng.... Nông dân được trực tiếp tham gia mô hình, được nắm bắt kỹ thuật, phương thức canh tác qua hàng chục buổi tập huấn đã giúp người dân từng bước thay đổi tư duy trong sản xuất nông nghiệp, lựa chọn nuôi trồng cây, con có giá trị kinh tế để xóa đói giảm nghèo.