Đầu Tư, Nâng Cao Hiệu Quả Các Công Trình Thủy Lợi Thúc Đẩy Nông Nghiệp Phát Triển

Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh thì toàn tỉnh hiện có 200 công trình thủy lợi; trong đó có 94 hồ chứa và đập dâng, 6 công trình trạm bơm, kênh tiêu, kênh tưới, hàng năm, phục vụ nước tưới cho gần 34.000 ha cây trồng các loại, gồm: 5.000 ha lúa nước hai vụ, trên 2.000 ha rau màu, 27.000 ha cà phê, hồ tiêu và cây công nghiệp ngắn ngày... chiếm 54% tổng diện tích cây trồng. Trong số đó, nhiều công trình sau khi bàn giao đưa vào sử dụng đã phát huy được hiệu quả thiết thực.

Điển hình, công trình thủy lợi Đắk Diêr tại xã Chư K’nia (Chư Jút) được đưa vào sử dụng từ năm 2010. Công trình này có trữ lượng nước chứa khoảng 6 triệu khối nước, có nhiệm vụ tưới cho 920 ha cây trồng các loại; trong đó, có 250 ha lúa, 120 ha cà phê và 550 các loại cây hoa màu khác.

Bà Hoàng Thị Mị ở xã Chư K’nia cho biết: "Những năm trước, khi Nhà nước chưa đầu tư xây dựng công trình thủy lợi Ðắk Diêr thì đất ruộng chỉ gieo cấy được một vụ mà cũng kém năng suất lắm. Bây giờ, kênh mương dẫn nước về đến chân ruộng, tôi sản xuất 2 vụ ăn chắc mà không lo lắng gì nữa”.

Bên cạnh việc đầu tư các hạng mục đập chính, kênh mương đầu mối thì thời gian qua, các cấp chính quyền thôn, xã còn huy động hàng ngàn ngày công từ nhân dân đào đắp, nạo vét, khơi thông dòng chảy trên 10 km kênh mương, đà đắp bờ vùng, bờ thửa, làm thủy lợi mặt ruộng với khối lượng hàng trăm mét khối, tu sửa nhiều cống lớn nhỏ, cứng hóa 1,5 km kênh mương, lắp đặt 6 điểm cống tiêu thoát nước...

Ngoài phục vụ tưới tiêu, công thủy lợi Đắk Diêr còn làm tăng và cải thiện nước ngầm cung cấp nước sinh hoạt cho người dân sinh sống trên vùng đất khô cằn, sỏi đá này. Ngoài ra, công trình thủy lợi đưa vào sử dụng đã góp phần cải tạo tiểu khí hậu trong vùng, tạo nguồn lợi từ nuôi trồng thủy sản, giải quyết tốt vấn đề giao thông nông thôn, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho hàng ngàn hộ dân tộc thiểu số trong vùng.

Còn đối với hồ chứa Đắk D’rông, xã Đắk D’rông (Chư Jút), hàng năm, cung cấp nước tưới cho người dân ở các thôn 10, 11, 12, 15, 17 và 19 sản xuất đạt hiệu quả cao. Khi mỗi vụ lúa đi qua, bà con nông dân vô cùng vui mừng nhờ lúa luôn được mùa bội thu. Theo ước tính, năng suất lúa bình quân 6 tấn/ha, có những vùng đạt đến 6,5 tấn/ha, cao hơn 2 - 2,5 tấn so với trước đây.

Tương tự, tại huyện Krông Nô, toàn huyện đã đầu tư xây dựng được 8 công trình thủy lợi trọng điểm, phân bổ đều trên địa bàn. Vì vậy, từ năm 2006 đến nay, diện tích sản xuất lúa nước 2 vụ của huyện được nâng lên từ 1.300 ha lên trên 2.000 ha, còn diện tích ngô lai đông xuân từ 900 ha lên 1.900 ha.

Theo Sở Nông nghiệp - PTNT thì diện tích cây công nghiệp dài ngày như cà phê, hồ tiêu… nhờ có các công trình thủy lợi đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu nguồn nước tưới. Cùng với việc tăng diện tích gieo trồng do chủ động được nguồn nước tưới thì hệ số sử dụng đất cũng tăng lên, hiện nay đã đạt 1,5 lần.

Có thể nói, các công trình thủy lợi đưa vào khai thác đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đầu tư thâm canh, áp dụng hiệu quả các biện pháp khoa học kỹ thuật, nên năng suất cây lúa nước từ 4,89 tấn/ha năm 2006, đến nay tăng bình quân 6,8 tấn/ha.

Nhiều địa phương thâm canh tốt đã đạt trung bình 7-8 tấn/ha như các xã Đức Minh, Đức Mạnh (Đắk Mil), Chư K’nia, Đắk D’rông, Nam Dong (Chư Jút), Đắk Nang, Đức Xuyên, Buôn Choáh, Nâm N’đir (Krông Nô)…

Đối với cây ngô lai, năm 2006, năng suất cây ngô mới chỉ đạt 5,6 tấn/ha, đến nay, bình quân đã đạt ngưỡng 6,5 tấn/ha. Mặt khác, các công trình thủy lợi còn giữ vai trò quan trọng trong việc điều tiết nước, giảm bớt dòng chảy khi mưa lớn và tập trung khắc phục một phần tình trạng úng lũ cục bộ tại địa phương.