Bức tranh HTX không sáng do bệnh thành tích
Trong chuỗi giá trị nông sản, vai trò doanh nghiệp, nhà khoa học là quan trọng, nhưng người nông dân giữ vai trò quyết định, bởi họ là chủ nhân của sản phẩm nông nghiệp.
Để tăng lợi ích của hơn 10 triệu hộ nông dân, lợi ích của Nhà nước, lợi ích của doanh nghiệp, lợi ích của các nước giao thương với Việt Nam, thì kinh tế hợp tác, xây dựng HTX có vị trí đặc biệt quan trọng.
Hiện tại, cả nước có 10.446 HTX nông nghiệp, hoạt động trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm, diêm nghiệp...; đã góp phần không nhỏ trong chuỗi hoạt động cung ứng giống, vật tư, KHKT... và liên kết với doanh nghiệp trong chế biến, tiêu thụ nông sản, góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên.
Song, “giấc mơ” HTX là nơi “hội tụ làm giàu” của người nông dân vẫn khó trở thành hiện thực khi còn 60–70% HTX hoạt động cầm chừng; 20–30% HTX phải ngừng hoạt động, do khó khăn lớn về: Công nợ, quản lý tài sản, cách thức tổ chức sản xuất khi chuyển đổi mô hình, hoặc thành lập HTX mới theo Luật 2012.
Bức tranh HTX là không sáng, có nguyên nhân “bệnh thành tích”, chạy theo số lượng, buông lơi các điều kiện cần và đủ là:
Xã viên, vốn, bộ máy cán bộ và phương thức hoạt động.
Dẫn đến, nhiều địa phương loay hoay, chưa kể đến dưới luật còn 160 văn bản hướng dẫn, khiến cho việc thành lập HTX mới và hoạt động theo luật của các HTX lâm vào tình trạng “xóa bỏ thì vi phạm, đi lên thì nặng như đá buộc vào chân”.
Kinh tế hợp tác, xây dựng HTX kiểu mới đang là “điểm nghẽn” trong tổ chức lại sản xuất nông nghiệp.
Nhưng rồi, chính trong khó khăn ấy, lại “sáng lên” những nhân tố mới, điển hình như: HTX Quý Hiền (Lào Cai), Thủy Thanh (Thừa Thiên – Huế), HTX trồng, xuất khẩu thanh long (Tiền Giang) và trồng rừng Huổi Liệp (Sơn La)...
Qua phân tích nhân sự và bộ máy, phương thức hoạt động và kết quả sản xuất, kinh doanh của các HTX kiểu mới điển hình, ta thấy ở đó: Nông dân nắm vững luật, tự nguyện góp vốn.
HTX không xóa bỏ, làm thay vai trò chủ hộ sản xuất và tự hạch toán kinh tế, mà bằng việc cung cấp các dịch vụ đầu vào, với giá thấp hơn, có chất lượng hơn cùng với việc quy hoạch sản xuất, tổ chức tiêu thụ hàng hóa của thành viên.
Đặc biệt quan trọng là công tác tài chính, kế toán công khai, minh bạch, công bằng giữa tập thể với thành viên... đã tạo dựng được niềm tin bền vững giữa cán bộ với thành viên, thành viên với thành viên – đó là “động lực kép” trong tổ chức lại SXNN; duy trì được sự nỗ lực sáng tạo cao nhất của từng hộ nông dân, tiếp nhận tối đa sự hỗ trợ của
Nhà nước, liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng hàng hóa nông sản, đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế về thương mại.
Có thể bạn quan tâm
Nuôi tôm theo VietGAP nhằm hạn chế dịch bệnh Năm 2014, sản xuất tôm nuôi đóng góp 50% giá trị xuất khẩu thủy sản và 13% giá trị xuất khẩu toàn ngành nông nghiệp nước ta. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp lớn, nuôi tôm vẫn gặp nhiều thách thức và tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Để tháo gỡ khó khăn, nuôi tôm theo VietGAP đang ngày càng phổ biến ở nhiều nơi.
Bà Rịa - Vũng Tàu triển khai các mô hình thủy sản năm 2015 Năm 2015, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Bà Rịa - Vũng Tàu tiến hành xây dựng 10 mô hình nuôi trồng thủy sản tại các huyện Đất Đỏ, Long Điền, Xuyên Mộc, Châu Đức và TP. Vũng Tàu.
Diện tích nuôi trồng thủy sản ở An Giang tăng 2,3% Quý I-2015, diện tích nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh An Giang gần 545 héc-ta (tăng 2,3% so cùng kỳ), trong đó, diện tích nuôi cá tra gần 340 héc-ta (tương đương cùng kỳ). Sản lượng thủy sản nuôi trồng đạt 52.000 tấn (tăng 4,8% so cùng kỳ), trong đó, sản lượng cá tra 44.000 tấn (tăng 2,1% so cùng kỳ).
Huyện Phước Long (Bạc Liêu) nghiệm thu mô hình nuôi lươn trong bể lót bạt bằng giá thể Ngành Nông nghiệp huyện Phước Long (Bạc Liêu) vừa nghiệm thu thành công mô hình nuôi lươn trong bể lót bạt bằng giá thể tại xã Vĩnh Phú Tây.
HTX chăn nuôi phát triển theo hướng nào? Chăn nuôi được đánh giá sẽ chịu “tổn thương” rõ nét nhất trong ngành nông nghiệp khi các hiệp định thương mại tự do có hiệu lực. Xây dựng hợp tác xã chăn nuôi được cho là một hướng đi tốt để giảm thiểu những tổn thương này.