Xuất khẩu gạo vừa ngủ quên vừa nổ

Nhưng ông Nhị cũng nói đến 2 điểm yếu chí tử. Đó là việc chúng ta để nông dân làm nông nghiệp một cách “tự nhiên chủ nghĩa” cũng trong suốt 30 năm qua và nay thì phải trả giá.
Còn “chúng ta” thì ngủ trên tiềm năng”, “hát hoài bài ca cây lúa” một cách hồn nhiên với ngôn ngữ mặc định là “nổ như bắp rang” trên mọi diễn đàn.
Trả giá vì gạo chất lượng thấp giá rẻ dành cho “người nghèo - nước nghèo” khiến cho đến giờ “Việt Nam không có gạo thương hiệu”. Trả giá, vì ngay cả “gạo nghèo”- cho người nghèo giờ cũng đang ế vì “không ai chịu nghèo mãi để ăn gạo nghèo của ta”.
Một cái nhìn tuyệt đối chính xác về thực trạng hạt gạo, cho dù điều này đã được nói cả chục năm nay rồi!
Cái đáng chú ý chỉ là hai chữ “chúng ta”.
Bởi hôm qua, lại có người nhắc đến chúng ta, kèm liền hai chữ “ù lỳ”: 8 tháng đầu năm nay, trong 5 nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, chỉ Việt Nam xuất khẩu giảm.
Người nói là Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam kiêm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực Miền Nam Huỳnh Thế Năng.
Cụ thể: 4/5 nước đều tăng giá trị là Mỹ: 34%; Pakistan 20%; Ấn Độ 18%; Thái Lan 2,2%. Riêng Việt Nam chơi một mình một kiểu, giảm 13% về giá trị.
Nguyên nhân, theo ông Năng, vì “chúng ta quá ù lỳ”. Ù lỳ suốt từ 2008 khi có tới 4 dấu hiệu, từ nguồn cung- đa dạng hơn, đến giá cả- bị cạnh tranh gay gắt hơn; cho đến khách hàng- nhu cầu giảm đi trông thấy.
Và chúng ta “ù lỳ” ở nghĩa không chịu thay đổi- hay nói như ông Nhị là vừa “ngủ quên”, vừa “nổ như bắp rang”.
Hậu quả của ngày hôm nay là 13% giá trị giảm trong chỉ 8 tháng. Nhưng hậu quả lớn hơn là không có gạo thương hiệu, là bị thị trường “đánh bật ra ngoài”, là “gạo nghèo” giá trị thấp, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không thể lọt vào thùng gạo của nhà giàu như Mỹ, EU.
Và ghê nhất là chuyện ngay cả khi bị đập tơi tả, ngay cả khi thất bại thảm hại chúng ta cũng vẫn “chưa xác định được phân khúc tham gia” (thị trường thế giới).
Lỗi tại chúng ta- đương nhiên. Chỉ có điều mà ngay chính nông dân có lẽ cũng băn khoăn: Vậy thì, với tư cách là một địa chỉ của thất bại, của trách nhiệm- chúng ta là ai? Vậy “chúng ta” phải làm gì để thoát ra khỏi mớ bòng bong: Làm gạo nghèo- tự hạ giá rồi chẳng biết bán cho ai vì không ai chịu nghèo mãi để ăn gạo nghèo (!?)
Có thể bạn quan tâm

Năm 2014, tổng diện tích dưa hấu trên địa bàn huyện Bát Xát khoảng 60 ha. Trong đó, dưa hấu được trồng nhiều nhất ở các xã: Phìn Ngan (30 ha), Quang Kim (20 ha), diện tích còn lại được trồng rải rác ở các xã: Bản Qua, Cốc San, Toòng Sành. Năm nay, cây dưa hấu sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất đạt khoảng 12 tấn/ha, tổng sản lượng dưa hấu toàn huyện đạt khoảng 720 tấn.

Gần 1 tuần nay, giá các loại rau ăn lá, ăn quả bán tại các chợ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai liên tục tăng thêm từ 3-5 ngàn đồng/kg. Ngày 17-6, rau ăn lá như: cải ngọt, cải xanh bán lẻ tại chợ là 10-12 ngàn đồng/kg, tăng khoảng 3-4 ngàn đồng/kg; mùng tơi, rau dền, khổ qua, dưa leo có giá từ 9-10 ngàn đồng/kg, tăng 3 ngàn đồng/kg; bầu, bí xanh 14-16 ngàn đồng/kg, tăng 5 ngàn đồng/kg so với cách đây gần 1 tuần.

Gần 1 tháng qua, các doanh nghiệp chế biến cá tra xuất khẩu trên địa bàn An Giang và các tỉnh lân cận đã ngưng mua cá nguyên liệu của nông dân, làm người nuôi điêu đứng. Đại diện một doanh nghiệp cho biết, do thị trường thế giới hạn chế nhập hàng; giá xuất khẩu chỉ tăng 30 cent, nhưng giá nguyên liệu lại tăng 2.500 đồng/kg, nên doanh nghiệp hạn chế sản xuất.

Nhưng do người dân chạy theo thị trường, không theo quy hoạch dẫn tới cung vượt cầu và hệ quả là điệp khúc trồng - chặt - trồng liên tục diễn ra, người nông dân rơi vào vòng luẩn quẩn. Hiện nhiều người dân đã quay lưng với cây cao su, loại cây một thời làm giàu cho hàng ngàn hộ dân trên địa bàn tỉnh.

Nhiều nông dân ở huyện Hòn Đất (Kiên Giang) đã mạnh dạn phá bỏ thế độc canh cây lúa, chuyển sang trồng xen canh rau màu mang lại hiệu quả cao.