Trang chủ / Tin tức / Mô hình kinh tế

Trẻ hóa và thụ phấn nhân tạo cây na trồng xen cà phê

Trẻ hóa và thụ phấn nhân tạo cây na trồng xen cà phê
Ngày đăng: 22/10/2015

Cây na có lúc mang lại thu nhập chính cho nhiều hộ nông dân trong những năm hạn hán hay thời kỳ giá cà phê xuống thấp.

Tuy nhiên, việc trồng và tiêu thụ na vẫn mang tính tự phát.

Hầu hết nông dân tự nhân giống từ cây thực sinh trong vườn; không đáp ứng nhu cầu tưới tiêu cho cây na; mật độ trồng xen na trong cà phê không hợp lý (có vườn quá dày, có vườn lại quá thưa), chưa áp dụng kỹ thuật tạo hình, trẻ hóa cây na.

Đặc biệt người trồng na chưa biết điều khiển ra hoa trái vụ, không biết phương thức thụ phấn nhân tạo để mang lại năng suất, chất lượng quả na theo ý muốn...

Vì vậy, hầu hết diện tích na (được trồng xen trong cà phê) cho năng suất, chất lượng thấp, giá trị kinh tế không tương xứng với tiềm năng mà cây na có thể mang lại.

Để khai thác tiềm năng năng suất của cây na trồng xen trong cà phê, cần chú trọng các biện pháp chăm sóc loại cây này theo từng giai đoạn phù hợp:

 

Thu hoạch na tại vườn cà phê xen na của gia đình anh Y Thanh, buôn Dhă Prông, xã Cư Êbur (TP.Buôn Ma Thuột).

Mật độ trồng xen na trong vườn cà phê phải hợp lý (hai hàng cà phê kết hợp một hàng na).

Sau khi thu hoạch na (tại TP.Buôn Ma Thuột vào khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10), phải tiến hành cắt bỏ toàn bộ những cành nhỏ mọc trong tán, cành khô, cành tăm hương, chừa lại những cành to bằng ngón tay út trở lên và trên những cành ấy cắt bỏ tất cả chồi ở nơi tiếp giáp giữa cành bánh tẻ và cành non (đối với những cây na rậm rạp nhưng ít quả).

Sau khi cắt tỉa 10 - 15 ngày, trên mỗi cành thường mọc ra nhiều chồi, nên tỉa bớt chỉ chừa lại 4 - 6 chồi khỏe mạnh được phân đều về các hướng.

Đối với những cây na sau thu hoạch từ 3 – 5 năm cần đốn trẻ lại, sau đó cứ 3 năm đốn lại một lần.

Thu gom, tiêu hủy mọi tàn dư thực vật dưới gốc na để loại bỏ các mầm mống sâu bệnh hại có thể lây lan những vụ sau.

Bón đủ phân chuồng hoặc phân vi sinh, các loại phân khoáng theo nhu cầu cây na, tủ kỹ gốc, tưới đủ ẩm sang xuân cây sẽ bật chồi, hình thành bộ tán mới.

Ở Đắk Lắk, chính vụ thu hoạch na vào tháng 8, lượng na trên thị trường nhiều, giá bán không cao vì “cung vượt cầu”.

Để có na bán vào tháng 7 với giá bán gấp đôi so với chính vụ thì từ đầu tháng 11 năm trước phải tiến hành xử lý na bằng các phương pháp như tuốt lá sớm (theo kinh nghiệm của một số nhà vườn, pha 800g urê trong bình 8 lít nước rồi phun ướt đẫm cây làm rụng lá già, cây tập trung ra hoa sớm);

Hay bón sớm một lượng kali (vào đầu tháng 2) để kìm hãm quá trình sinh trưởng dinh dưỡng (phát triển chồi, cành, lá), bắt cây na chuyển qua quá trình sinh trưởng sinh thực (hoa, quả) sớm hơn và nhanh hơn.

Có thể kết hợp bón phân kali với nguyên tố kẽm sẽ điều tiết cây trồng phân hóa mầm hoa nhanh nhất.

Ngược lại, muốn cây na ra hoa chậm lại thì kéo dài quá trình sinh trưởng dinh dưỡng, bằng cách cung cấp lượng phân đạm cao hơn mức bình thường đồng thời giảm phân kali ở mức thấp nhất (vào cuối tháng 2, đầu tháng 3).

Tại Đắk Lắk, cây na thường phân hóa mầm hoa vào tháng 12 năm trước đến tháng 1 năm sau, ra hoa vào tháng 2 đến tháng 3.

Thời điểm này trời hay có gió lớn nên việc thụ phấn thường gặp nhiều khó khăn.

Mặt khác, cây na thụ phấn chéo bởi hoa cái thường có khả năng tiếp nhận hạt phấn trước từ 1 - 2 ngày lúc hoa đực tung phấn; thời gian thụ phấn ngắn và chủ yếu thụ phấn nhờ côn trùng và gió.

Vì thế, muốn cây na quả đậu nhiều với những vị trí quả dễ thu hoạch, cần phải thụ phấn bằng tay cho na.

Để thụ phấn bằng tay đạt hiệu quả cao, vào chiều hôm trước (khoảng từ 15 – 17 giờ), người sản xuất ra vườn chọn hái những hoa sắp nở, cánh đã dài, màu trắng vàng, các cánh đã bắt đầu tách khỏi nhau, nhị đực đã bắt đầu chuyển sang màu trắng kem, bao phấn sắp nứt (chọn những hoa ở gần ngọn, đầu các cành nhỏ, khả năng đậu quả thấp) để lấy phấn.

Hái xong cho hoa vào túi giấy đậy kín, để qua đêm cho hoa nở và phấn chín hoàn toàn.

Sáng hôm sau đổ hoa ra đĩa khô, sạch, bỏ hết cánh hoa, rũ cho hạt phấn rơi ra, thu gom cho vào lọ thủy tinh hoặc đĩa có phủ vải lên trên để giữ ẩm rồi đem đi thụ phấn cho na.

Những hoa được thụ phấn khoảng 1 tuần sau sẽ hình thành quả.

Thời gian thụ phấn tốt nhất là từ 8 - 10 giờ sáng, hoa nào nở trước thụ phấn trước, hoa nở sau tiếp tục thụ phấn các lần tiếp theo.

Tốt nhất nên thụ phấn bổ sung cho na 2 lần cách nhau 1 ngày và chọn hoa để thụ phấn sao cho số hoa cách đều trên cành thì tỷ lệ đậu quả mới cao, quả sẽ to và sẽ ít bị rụng sau này.

Khoảng 3 - 4 ngày thụ phấn 1 lần cho 1 cây và cả mùa na cũng chỉ thụ phấn 8 - 10 lần khi cây ra nhiều hoa nhất.

Trong thời gian thụ phấn bổ sung không được phun thuốc phòng trừ sâu bệnh, hạn chế tưới nước.

Khi hoa đã đậu, quả bắt đầu lớn thì cần tăng cường tưới nước, chăm sóc, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh đầy đủ, bón phân kịp thời để nuôi quả lớn.

Cây na thường xuất hiện các loại sâu hại như: Rệp sáp trắng, sâu đục quả, bọ vòi voi gây hại bông na, mối hại gốc na, nhện đỏ; các loại bệnh thán thư, thối gốc, rễ…

Đối với các loại sâu, bệnh này, khi phát sinh với mật độ vượt ngưỡng nên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc thuốc hóa học ít độc để bơm, chú ý thời gian cách ly đúng quy định.


Có thể bạn quan tâm

Tôm Càng Xanh Trà Cổ Trúng Mùa Tôm Càng Xanh Trà Cổ Trúng Mùa

Ông Hoàng Văn Bình, nông dân nuôi tôm lâu năm ở ấp 4, xã Trà Cổ vừa thu hoạch tôm vừa chia sẻ, hiện giá tôm bán tại đầm chỉ còn 155 ngàn đồng/kg, giảm 10 ngàn đồng/kg so với đầu vụ. Tuy nhiên, nuôi tôm vẫn mang lại lợi nhuận gấp 3-4 lần so với nuôi cá.

24/11/2014
Làm Sao Bán Hàng Cho Nhật? Làm Sao Bán Hàng Cho Nhật?

Tại hội thảo “Nông sản Việt Nam với công nghệ Nhật Bản” do Báo Tuổi Trẻ và Báo Mainichi (Nhật Bản) phối hợp tổ chức mới đây tại TP.Hồ Chí Minh, các chuyên gia kinh tế cũng như nhà quản lý đều nhấn mạnh rằng Nhật Bản là một thị trường lớn nhưng khó tính, vì vậy trong sản xuất phải hết sức nghiêm ngặt.

24/11/2014
Vụ Đông Ở Hải Hậu Vụ Đông Ở Hải Hậu

Những ngày này về Hải Hậu, trên những cánh đồng sản xuất vụ đông ở các địa phương đâu đâu cũng bắt gặp không khí lao động khẩn trương của bà con nông dân. Tranh thủ buộc giàn cho cà chua, bác Trịnh Văn Giang, đội 6, xã Hải Tân tâm sự: “Từ nhiều năm qua, gia đình tôi xác định vụ đông là vụ sản xuất chính trong năm, bởi hiệu quả sản xuất cao gấp nhiều lần so với cấy lúa. Vụ đông năm 2013, 3 sào cà chua gia đình tôi thu lãi 12 triệu đồng.

24/11/2014
Đổi Thay Ở Yến Mao Đổi Thay Ở Yến Mao

Lâu mới có dịp trở lại Yến Mao, một vùng quê miền núi thuộc diện nghèo của huyện Thanh Thủy, thấy cảnh sắc có nhiều đổi thay, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng. Được hỏi về nguyên nhân những thay đổi này, đồng chí Phạm Ngọc Vân, Bí thư Đảng ủy xã đánh giá: Có được sự thay da đổi thịt như Yến Mao hôm nay, trước hết nhờ tác động từ chính sách đầu tư của Nhà nước, nhất là nguồn vốn của chương trình 135, rồi vốn đầu tư hạ tầng vùng chậm lũ; cộng với đó là sự đồng tâm hiệp lực, cố gắng của lãnh đạo, bà con nhân dân.

24/11/2014
Lên Núi Trồng Rừng, Nuôi Bò Mà Thành Triệu Phú Lên Núi Trồng Rừng, Nuôi Bò Mà Thành Triệu Phú

Mang quyết tâm đổi đời lên quê hương mới, vợ chồng trẻ dựng tạm căn lều nhỏ, ngày đêm chịu khó khai hoang đất đồi trồng rừng phủ xanh đất trống đồi trọc. “Ngày đó vùng này hoang vu lắm, có đêm nằm ngủ trong lều, thú dữ cứ gầm rú bên ngoài sợ đến kinh hoàng. Bữa ăn thì chỉ toàn rau rừng, lâu lâu đi chặt bó củi về miền xuôi bán mới mua được miếng thịt cải thiện bữa ăn”– anh Tánh nhớ lại tháng ngày cơ cực.

24/11/2014