Điểm lại các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống thủy sản nước ngọt trên địa bàn thành phố Hải Phòng, nhiều người không khỏi giật mình khi các cơ sở tư nhân đang chiếm lĩnh thị trường.
Trại giống nhà nước “sợ” sản xuất
Ông Nguyễn Văn Đán, Giám đốc Trung tâm Giống thủy sản Hải Phòng khẳng định: “Hiện trung tâm chỉ làm nhiệm vụ lưu giữ nguồn gen giống thủy sản gốc với số lượng 10 tấn cá bố mẹ của 20 loài. Từ lâu, trung tâm không làm dịch vụ kinh doanh giống thủy sản nước ngọt. Nguyên nhân là do, chi phí và công sức để sản xuất giống thủy sản quá lớn, không thể cạnh tranh được với giá bán của các cơ sở sản xuất giống thủy sản tư nhân. Các đơn vị sản xuất của Nhà nước phải nuôi cá bố mẹ hơn 1 năm nhưng chỉ để phục vụ sản xuất giống trong 1 tháng, sau 5 - 6 năm phải thay đàn bố mẹ mới, do đó chi phí tăng rất cao, trong khi nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh của tư nhân sẵn sàng bỏ qua tiêu chí chất lượng để sản xuất, mua giống không đạt yêu cầu về bán cho người dân. Chẳng hạn như họ thu mua cá bố mẹ trong dân, cho ươm nuôi ngay cá bột để bán, giá thành thường rẻ hơn nhiều so với giống thủy sản sản xuất tại các trại giống của nhà nước.
Bên cạnh đó, các cơ sở tư nhân thường cạnh tranh với đơn vị sản xuất giống nhà nước bằng việc lấy giống từ các tỉnh miền Nam ra sớm, cung ứng trước mùa vụ nuôi của người dân, trong khi sản xuất giống của các trại lại phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết rét kéo dài đầu vụ ở miền Bắc. Cùng với những khó khăn trên, tình trạng giống thủy sản xuống giá nhanh cũng khiến các cơ sở sản xuất giống thủy sản nước ngọt nhà nước ngại sản xuất. Thông thường, thời điểm đầu vụ sản xuất, giá giống cao nhưng chỉ vài ngày là giá giống giảm 50%. Hiện phần lớn các trại sản xuất giống có kinh phí đầu tư của nhà nước chọn giải pháp an toàn là không sản xuất mà chỉ cung ứng, dịch vụ con giống. Trung tâm giống thủy sản Hải Phòng chọn giải pháp chỉ giữ nguồn gen giống gốc, không làm dịch vụ con giống vì sợ lấy giống thủy sản từ nơi khác về dịch vụ cho bà con, chẳng may có đợt không bảo đảm chất lượng thì mất uy tín. Chỉ có giống tự mình sản xuất mới yên tâm 100% được, nhưng nếu sản xuất để dịch vụ đơn vị cầm chắc phần lỗ”.
Qua tìm hiểu, hiện các trại sản xuất giống có sự đầu tư của nhà nước như trại sản xuất giống thuỷ sản cầu Nguyệt (An Lão), cầu sông Giá (Thủy Nguyên) của Công ty cổ phần Chế biến thủy sản xuất khẩu Hải Phòng, trại giống ở Vĩnh Bảo của Công ty cổ phần Thành Tô…làm vệ tinh mua giống cá tại một số trại sản xuất tư nhân như trại Ngôi sao Thủy Tiên của ông Bùi Minh Họa, ở xã Mỹ Đức (An Lão), trại sản xuất của anh Vũ Văn Tiến ở thôn Bắc Phong, xã Kiến Thiết (Tiên Lãng)…Hiện các trại này gần như không sản xuất cá giống mà chỉ đi mua từ nơi khác và dịch vụ cho bà con.
Toàn thành phố hiện có 10 trại sản xuất giống thủy sản nước ngọt nhưng hơn 60% là trại sản xuất là của tư nhân.
Các trại sản xuất tư nhân chiếm ưu thế
Ông Bùi Minh Họa, chủ trại cá giống Ngôi sao Thủy Tiên ở Mỹ Đức (An Lão) cho biết: “Hiện trại sản xuất cá giống ở đây đáp ứng được khoảng 90% nhu cầu con giống thủy sản nước ngọt cho người dân thành phố. Trung bình mỗi tháng, trại sản xuất 500 triệu con cá bột và khoảng 3 tấn cá giống cung cấp cho các hộ nuôi thuỷ sản nước ngọt trong và ngoài thành phố, có khá nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh con giống của nhà nước trên địa bàn thành phố cũng đến đây lấy giống thủy sản để bán lại cho người nuôi”. Theo ông Họa, do trại sản xuất cá giống Ngôi sao Thủy Tiên có diện tích rộng 76 ha, ở khúc sông tự nhiên sẵn nguồn cá bố mẹ, do vậy, thời gian nuôi dưỡng cá bố mẹ giảm, điều kiện tự nhiên cũng giúp cho việc sản xuất cá giống giảm được chi phí nhiều so với trại giống của nhà nước. Song song với việc sản xuất cá giống, trại còn nuôi và kinh doanh cá thương phẩm, nguồn cá bố mẹ sau khi thải loại và nguồn cá giống còn thừa sau mỗi lứa sản xuất có thể nuôi thành cá thương phẩm, nên hạn chế được thua lỗ. Điều này các trại
sản xuất giống có vốn đầu tư của nhà nước không thể thực hiện được họ bảo đảm an toàn bằng việc lấy giống về dịch vụ cho người nuôi thay vì sản xuất con giống.
Anh Vũ Văn Tiến, chủ trại sản xuất giống thủy sản ở thôn Bắc Phong, xã Kiến Thiết (Tiên Lãng) cho biết, ngoài một số cơ sở sản xuất giống thủy sản có uy tín, chú ý vấn đề chất lượng con giống thì trên địa bàn thành phố có khá nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ con giống không chú ý đến vấn đề chất lượng mà chủ yếu chạy theo lợi nhuận. Nắm được thói quen của các hộ dân nuôi trồng thủy sản là tiện đâu, mua đấy, ngại ra các trại sản xuất lớn để mua cá giống, không ít cơ sở sản xuất giống tư nhân mạnh tay trong việc xây dựng đội quân phân phối bán lẻ, đưa giống thủy sản đến tận nơi cho các hộ nuôi. Kết quả của việc chọn giống thủy sản theo kiểu dựa trên kinh nghiệm, thói quen này, khá nhiều vùng nuôi thủy sản sau 1 - 2 đợt nuôi thả là xuất hiện dịch bệnh do nguồn giống kém chất lượng…
Bảo Hiểm Nông Nghiệp: Thêm Động Lực Cho Người Nuôi Tôm 
Khuyến Khích Chuyển Nuôi Cá Tra Sang Nuôi Đối Tượng Khác Ở Vĩnh Long 
Tăng Cường Kiểm Soát, Chống Buôn Lậu Thủy Sản 
Heo Giảm Giá, Chăn Nuôi Nhỏ Khốn Đốn Ở Đồng Nai 
Tôm Thẻ Chân Trắng Giảm Giá Tuần Qua