Bệnh Viêm Vú Ở Lợn Nái

Viêm vú (Mastilis) là căn bệnh thường gặp ở lợn nái do bị viêm một hay nhiều tuyến vú gây nên bởi vi khuẩn hoặc bệnh thứ cấp từ căn bệnh khác mang lại. Xuất hiện ngay sau khi lợn đẻ hoặc có hiện tượng lâm sàng khoảng nửa ngày sau khi lợn đẻ.
1. Nguyên nhân
Có 3 tác nhân gây bệnh chính là khuẩn Coliform, tụ cầu Streptococcus, Streptococci và những loại khuẩn phụ khác.
- Viêm do khuẩn Coliform: Khuẩn Coliform có liên quan mật thiết với khuẩn E.coli, thủ phạm gây bệnh viêm vú rất tiềm ẩn, giảm lượng sữa thậm chí còn gây "tịt sữa". Triệu chứng dễ nhận biết là da vùng xung quanh tai và đuôi biến màu. Khuẩn có cả trong phân và nước tiểu nên ảnh hưởng rất lớn đến đàn lợn con.
- Do nhiễm trùng Streptococcus và Streptococci: Đây là hai tụ cầu gây viêm vú phổ biến ở lợn nái, có thể do xây xát núm vú do răng nanh lợn con mới sinh, do lợn mẹ nhiều sữa, ứ đọng tạo nên môi trường cho khuẩn làm tổ, hoặc do quá nhiều sữa làm căng nhức, gây viêm. Có thể viêm một hay nhiều tuyến vú trong cùng một lúc, lợn kém ăn, đau nhức. Không giống Coliform, hai loại tụ cầu khuẩn này có thể thâm nhập bằng nhiều cách, nhất là các lỗ mở trên da, đầu vú. Không chỉ có lợn mà những động vật có vú khác như bò, dê, cừu cũng dễ mắc phải bệnh này.
- Do các loại khuẩn linh tinh khác: Trong nhóm này có nhiều, nhưng chủ yếu vẫn là khuẩn Pseudomonas, nó không chỉ gây chứng sưng viêm vú mà còn gây tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Ngoài các nguyên nhân trên, còn do yếu tố khác như vệ sinh chuồng trại kém, phân nước tiểu không thoát hết, sử dụng trấu hay mùn cưa cho lợn nằm nhưng ngấm bẩn, nhiệt độ chuồng trại quá lạnh, quá nóng.
2. Triệu chứng
- Lợn con: Đói, gầy kêu nhiều vì thiếu sữa.
- Lợn mẹ: Nếu cấp tính thường là biếng ăn, vú sưng đỏ, cứng, viêm có mủ màu vàng xanh, ngoài ra còn có hiện tượng như sốt, niêm mạc mắt đỏ, vùng xung quanh tai và vùng tuyến vú đổi màu, da xanh.
- Thể mạn tính: Mô vú sưng, cứng.
3. Chẩn đoán
Các dấu hiệu lâm sàng thường không đủ để chẩn đoán bệnh mà phải quan tâm đến các yếu tố khác từ khi lợn sắp đẻ cho đến khi đã đẻ xong và giai đoạn cho con bú. Nên lấy mẫu chất tiết từ bầu vú đi kiểm tra. Trước tiên, lau sạch bầu vú bằng bông ngâm trong dịch tiệt trùng, sau đó lấy dịch tiết cần cho việc kiểm tra.
4. Phòng ngừa và điều trị
- Vệ sinh bầu vú, hai chân sau cho lợn hằng ngày bằng dung dịch sát trùng.
- Bấm răng sữa cho lợn con mới sinh, nên cho lợn con bú sữa đầu và phân đều vú cho từng con trong đàn.
- Tăng cường ăn uống đủ chất cho lợn mẹ trước và sau khi đẻ, nên giảm bớt chất đạm để hạn chế nguy cơ thừa sữa.
- Khi lợn mẹ bị viêm vú, không nên cho lợn con bú ở những vùng bị viêm.
- Dùng các phương pháp nhân tạo như chườm nóng, xoa bóp nhẹ lên vùng vú bị sưng.
- Tư vấn bác sĩ thú y để tìm hiểu nguyên nhân, kể cả những bệnh khác dẫn đến viêm vú. Có thể tiêm bắp kháng sinh liên tục từ 3 đến 5 ngày, như Ampiseptryl, Marbovitryl hay Penstrep (liều lượng theo quy định của chuyên môn dựa trên trọng lượng cơ thể của lợn mẹ).
- Chú ý vệ sinh sạch sẽ chuồng trại, không nên cho lợn mẹ nằm trên trấu hay mùn cưa đã ngấm phân, nước tiểu. Duy trì chuồng trại thoáng mát về mùa hè và ấm về mùa đông.
Có thể bạn quan tâm

Giá thức ăn gia súc ngày một gia tăng khiến các nông trại trên toàn thế giới gặp rất nhiều khó khăn. Các nông trại phải có các phương pháp khắc phục bằng cách thay đồi các loại cám. Thế nhưng việc thay đổi cám dẩn tới việc thay đổi phương pháp quản lý, dẫn đến nhiều vấn đề phát sinh. Hơn thế nữa vấn đề thay đổi khiến cám khiến năng suất bị sụt giảm, dẫn đến số tiền tổn thất còn nhiều hơn tiền tiết kiệm do giảm chi phí cám.

Không phải số heo xuất chuồng mà số lượng thịt sản xuất ra là chỉ số quan trọng hơn về mặt lợi nhuận. Trong quá khứ, ta hãy sử dụng số lượng heo để tính năng suất nhưng phương pháp này không phải là phương pháp thích hợp.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh có nhiều phương pháp nhưng một trong những cách chủ lực là nâng cao khả năng sinh sản. Dịch bệnh được tận diệt thì việc tiếp theo là phải nâng cao năng suất sinh sản. Hiện nay, chênh lệch số heo con giữa các quốc gia chăn nuôi tiên tiến và phần còn lại là rất lớn, vì vậy cần phải quan tâm nỗ lực cải thiện vấn đề này.

Trong vòng 5 năm người viết tư vấn cho các trang trại các biện pháp cải tạo đàn. 31 nông trại sau khi thực hiện đầy đủ các biện pháp trên đã cải thiện được năng suất như sau:

Chăn nuôi lợn nái sinh sản là một khâu rất quan trọng trong ngành chăn nuôi lợn. Số lượng lợn con cai sữa hàng năm của mỗi nái là nhân tố đóng góp chính tới hiệu quả kinh tế của mỗi đơn vị chăn nuôi. Ở những cơ sở chăn nuôi tốt, tỉ lệ lợn con chết trong giai đoạn theo mẹ là 5-8%, trong đó khoảng 30% số lợn con chết trước hoặc trong khi sinh, 44% chết trong 2 ngày đầu tiên sau khi đẻ, chính vì vậy công tác quản lý, chăm sóc lợn con sơ sinh là rất quan trọng.